اطلاعاتی درباره استاندارد آسانسور مسکونی
آسانسورها دستگاه هایی هستند که با گذشت زمان از نظر فنی و ظاهری پیشرفت کرده اند. همچنین ایمنی آن ها نیز از آغاز به کارگیری تا به امروز دچار تغییر شده و بهبود یافته است. آسانسورها در زمان ورود به کشور و استفاده از آن ها استانداردها و مقررات خاصی نداشتند. اما بروز حوادث و سوانح متعدد در طول سال ها به کارگیری این دستگاه ها لزوم استانداردسازی و ایجاد ضوابط و مقررات برای آن ها را مطرح ساخت. سرانجام از سال 1383 رعایت استانداردها و مقررات مربوطه برای تمامی آسانسورها حالت اجباری پیدا کرد. در آسانسورهای مسکونی به دلیل استفاده کاربران فراوان رعایت استاندارد آسانسور به منظور جلوگیری از بروز سوانح و حفظ ایمنی این دستگاه ها اهمیت بالایی دارد. در ادامه این مطلب به بررسی استاندارد آسانسور مسکونی و مطالب مربوط به آن پرداخته ایم.
استاندارد آسانسور مسکونی چیست؟
استاندارد آسانسورهای مسکونی شامل قوانین و مقرراتی است که باید در مراحل طراحی و تولید و نیز نصب و راه اندازی این گونه آسانسورها رعایت شوند. هر کدام از این مراحل شامل مقررات و ضوابط خاصی هستند که باید شرکت های سازنده آن ها را رعایت کنند. این نوع ضوابط و الزامات توسط سازمان استاندارد تهیه شده است و رعایت آن ها برای تمامی آسانسورهای مسکونی حالت اجباری دارد. هدف از اجرای این قوانین، استانداردسازی و ایمنی سازی آسانسورهای مسکونی به منظور افزایش ایمنی کاربران و کاهش سوانح و حوادث احتمالی به هنگام استفاده از این دستگاه هاست. این نکته را باید مورد توجه قرار داد که اخذ پایان کار ساختمان ها منوط به دریافت تاییدیه استاندارد آسانسور است.
انواع استاندارد آسانسور مسکونی
به طور کلی برای تمامی انواع آسانسورها دو نوع استاندارد وجود دارد که آسانسورهای مسکونی نیز شامل آن می شوند. این دو نوع استاندارد شامل استاندارد اولیه و ادواری می شوند. در این بخش به بررسی هر کدام از این دو نوع استاندارد آسانسورها پرداخته ایم.
استاندارد اولیه آسانسور
پس از آن که مراحل تولید و نصب آسانسور مسکونی یا هر نوع سیستم دیگر به پایان رسید، کارشناس سازمان استاندارد آسانسور را از نظر معیارهای مختلف فنی، عملکردی و ایمنی مورد بررسی و کنترل قرار می دهد. پس از انجام بررسی ها و تست های لازم، چنانچه آسانسور از نظر معیارهای مربوطه مورد تایید بوده و مشکل خاصی وجود نداشته باشد کارشناس، استاندارد آسانسور را مورد تایید قرار می دهد. سپس گواهی استاندارد اولیه آسانسور پس از گذشت مدتی به کارفرما ارسال می شود. پس از آن کارفرما یا مالک ساختمان می تواند نسبت به دریافت گواهی پایان کار ساختمان اقدام کند. زیرا همان طور که در بالا نیز اشاره کردیم برای دریافت گواهی پایان کار ساختمان وجود گواهی استاندارد آسانسور الزامی است. همچنین پیش از آن که آسانسور مورد استفاده قرار گیرد، باید گواهینامه استاندارد دریافت شده باشد.
استاندارد ادواری آسانسور
آسانسورها هر ساله از نظر معیارهای فنی و ایمنی نیز مورد بررسی و کنترل قرار می گیرند و در صورت نبود مشکل، گواهی استاندارد ادواری برای آن ها صادر می شود. این نوع گواهی استاندارد به این دلیل در نظر گرفته شده است که از سرویس و نگهداری اصولی و منظم آسانسور در طول سال اطمینان حاصل شود. در این خصوص وجود گواهی ادواری آسانسور نشان می دهد که در طول یک سال گذشته آسانسور به صورت منظم سرویس و نگهداری شده است و سرویسکاران کار خود را به درستی انجام داده اند. بنابراین انجام سرویس و نگهداری آسانسور به صورت منظم شرط اساسی برای دریافت گواهی ادواری آسانسور تلقی می شود. این نکته را باید مد نظر قرار دهید که برخلاف گواهی استاندارد اولیه، اخذ گواهی استاندارد ادواری حالت اجباری ندارد. اما به لحاظ مسائل فنی و ایمنی بهتر است این نوع گواهی نیز هر ساله از سازمان استاندارد دریافت شود.
مراحل دریافت استاندارد اولیه آسانسور
از آن جایی که اخذ گواهی استاندارد اولیه برای تمامی آسانسورهای مسکونی همانند سایر آسانسورها حالت اجباری دارد، ما در ادامه به مراحل اخذ این گواهی اشاره کرده ایم. طی کردن هر یک از این مراحل به منظور دریافت گواهی استاندارد اولیه الزامی است.
پایان یافتن عملیات نصب و راه اندازی آسانسور
وقتی مراحل نصب و راه اندازی آسانسور به طور کامل به پایان رسید و امور مربوط به ساختمان از قبیل برق رسانی و غیره انجام شد، در این صورت می توان اقدامات مربوط به اخذ استاندارد اولیه آسانسور را انجام داد.
ارسال و ثبت درخواست
در مرحله دوم متقاضی یا کارفرما باید درخواست خود را ارسال کرده و آن را به ثبت برساند. برای این کار باید تصویر کارت ملی و نیز پروانه ساختمان را برای شرکت سازنده و محری آسانسور ارسال کند.
ثبت نام در سامانه
طبق مقررات استاندارد آسانسور، متقاضی باید به شکل اینترنتی در سامانه اخذ استاندارد آسانسور ثبت نام کند. متقاضی پس از اتمام ثبت نام یک کد رهگیری از سامانه دریافت می کند. با انجام این کار، یک شرکت بازرسی از طرف سازمان استاندارد برای انجام بازرسی آسانسور انتخاب می شود که کارفرما باید با آن شرکت قرارداد بازرسی امضا کند.
پرداخت هزینه های مربوطه
در این مرحله کارفرما باید هزینه های مربوط به بازرسی و دریافت گواهی استاندارد را به حساب شرکت طرف قرارداد یا همان سازنده آسانسور واریز کند.
ارسال نقشه و فرم مربوطه
در مرحله چهارم شرکت سازنده آسانسور باید نقشه آسانسور، محاسبات و فرم مهندس ناظر را به شرکت بازرسی کننده ارسال کند.
رزرو نوبت بازرسی
در مرحله ششم کارفرما باید از شرکت بازرسی کننده نوبت بگیرد تا در تاریخ مشخصی بازرسان شرکت به انجام بازرسی از آسانسور اقدام کنند.
انجام بازرسی آسانسور
در این مرحله، بازرسی از آسانسور توسط کارشناس یا کارشناسان سازمان استاندارد و با حضور نماینده شرکت سازنده انجام می شود. کارشناسان سازمان استاندارد طبق چک لیست خود از تمامی قسمت های آسانسور بازدید کرده و تجهیزات مختلف را کنترل می کنند. چنانچه در سیستم آسانسور مشکل خاص فنی و ایمنی وجود نداشته باشد و کارشناسان ایرادی را مشاهده نکنند، استاندارد آسانسور تایید می شود. اما در صورت وجود مشکل یا مشکلاتی در سیستم آسانسور، شرکت سازنده باید آن ها را رفع کند. در غیر این صورت امکان تایید استاندارد آسانسور از سوی شرکت بازرسی کننده وجود ندارد.
انعقاد قرارداد سرویس
چنانچه استاندارد آسانسور توسط بازرسان سازمان استاندارد تایید شود، قراردادی بین کارفرما و شرکت سازنده آسانسور به منظور سرویس و نگهداری سالانه بسته می شود.
ارسال قرارداد سرویس و نگهداری آسانسور به شرکت بازرسی
پس از آن که قرارداد یک ساله سرویس و نگهداری آسانسور بین شرکت سازنده و کارفرما به امضا رسید، باید این قرارداد به شرکت بازرسی ارسال شود. ارسال این قرارداد باعث تکمیل پرونده مربوط به قرارداد بیمه و بازرسی می شود.
صدور گواهی استاندارد اولیه
در آخرین مرحله، گواهینامه استاندارد اولیه آسانسور از سوی شرکت بازرسی به کارفرما ارسال می شود. این گواهینامه تایید استاندارد سیستم را نشان می دهد و می توان پس از آن نسبت به اخذ گواهی پایان کار و نیز استفاده از آسانسور اقدام کرد.
تفاوت استاندارد با ایمنی آسانسور
استاندارد بودن آسانسور همیشه به معنای ایمن بودن آن نیست. همچینن اگر آسانسوری ایمن باشد، تا وقتی که گواهی استاندارد را نداشته باشد، نمی توان به آن آسانسور استاندارد گفت. پس می توان گفت استاندارد آسانسور با ایمنی آن دو مساله متفاوت است.
در توضیح این مطلب باید بگوییم که در برخی از مواقع آسانسور حتی با وجود داشتن گواهی استاندارد، از نظر ایمنی مشکل دارد. زیرا در مدت زمان استفاده از آسانسور چنانچه سیستم در فواصل زمانی ماهانه و به شکل منظم سرویس و نگهداری نشود، احتمال زیادی وجود دارد که در ایمنی آن مشکل ایجاد شود. هر چند گواهی استاندارد پس از نصب و راه اندازی آن دریافت شده باشد. اما برعکس در برخی از مواقع هر چند آسانسور به لحاظ ایمنی مشکلی ندارد، اما نداشتن گواهی استاندارد، به معنای استاندارد نبودن آن محسوب می شود. حتی اگر به صورت منظم و ماهانه سرویس و نگهداری شود. به طور کلی اخذ گواهی استاندارد اولیه و همچنین سرویس و نگهداری منظم و ماهانه آسانسور به منظور ایمن و استاندارد بودن آن مساله ای ضروری است که باید در انجام آن پیگیری و جدیت داشت.
کلام آخر
استاندارد آسانسور مسکونی همانند سایر آسانسورها مساله مهمی است که پس از نصب و راه اندازی آن، باید نسبت به دریافت گواهی آن اقدام شود. البته چنانچه کارفرمایان و مالکان ساختمان ها قرارداد خرید و نصب آسانسور مسکونی را با شرکت های معتبر و شناخته شده امضا کنند، در دریافت گواهی استاندارد مشکل خاصی نخواهند داشت. زیرا شرکت های معتبر و باسابقه تلاش زیادی می کنند تا استانداردها و ضوابط مربوطه را در تولید و نصب انواع آسانسورها رعایت کنند. همچنین این گونه شرکت ها سعی می کنند تا مراحل اخذ استاندارد آسانسورها سریع تر به انجام برسد و کارفرمایان از این نظر دچار مشکلات خاصی نشوند.